زیارتگاههای مهم استان و یکی از قدیمیترین مزارهای موجود در کشور است که ...
در حال حاضر اما گنبد این بنای مذهبی و تاریخی حال خوشی ندارد. این را
ترکهای روی پوسته کاشیهای فیروزهای گنبد حرم به گویاترین شکل بیان
میکنند. ترکهایی که در صورت رسیدگی نکردن به جان گنبد رسوخ کرده و کالبد
آن را تهدید میکنند.
گنبد مثل چینی ترک خورده است
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان با
بیان این مسأله که هر بنای تاریخی هر 2 یا 3 سال به ترمیم نیاز دارد، گفت:
ترکها چند سالی است که بر روی گنبد وجود داد و به شکل پوسته ای است.
نفوذ آب در کاشیها ی گنبد در فصل یخبندان و همینطور زلزله ترکهایی را بر
روی گنبد ایجاد کرده است. در حال حاضر ترکهای روی گنبد آن مانند یک ظرف
چینی ترک خورده کرده است که باید بر اساس یک شاکله یکپارچه و طبق اصول
مرمتی ترمیم و حفاظت شود. در ابتدای کار باید با ضعیفترین روش گنبد را
مرمت کرد ولی اگر مؤثر نبود بایدبندبند گنبد را بهصورت جداگانه وصله کرد
تا حفظ شود. «آرش ضیاءآبادی» ادامه داد: میراث فرهنگی وسواس زیادی برای
پیدا کردن بهترین نسخه کارآمد برای جلوگیری از افزایش بیماری بنای امامزاده
حسین (ع) دارد.
واقعیت این است که ترکهای گنبد از داخل است و در بیرون، ترک قابل
ملاحظهای دیده نمیشود. به دلیل یخزدگی کاشیها در فصل سرد هر سال، لعاب
کاشیها پریده است و باید تعویض شوند. معضل اصلی در تعویض کاشیها این است
که کاشیها طی مرمتهای انجام گرفته در سالهای قبل با سیمان به گنبد وصل
شدهاند و جدا کردن آنها کار آسانی نیست.
سیمان در دراز مدت سفت شده و جدا کردن کاشیها به دلیل محکم بودن نقطه
اتصال فشار زیادی نیاز دارد. وارد کردن فشار و ضربههای سخت برای جدا کردن
کاشیها آسیب به مراتب سنگینتری از ترک خوردگی کاشیها بر کالبد گنبد وارد
میآورد. متأسفانه طی سالهای گذشته برای مرمت گنبد راحتترین راه ممکن
انتخاب شده و در این زمینه سهلانگاری انجام گرفته است. حتی رنگ کاشیهای
بالای بقعه گنبد که تعویض شدهاند با رنگ کاشیهای قسمت پایین متفاوت است.
وی اضافه کرد: در شرایط فعلی با دیده شدن ترکها بر روی گنبد ما به متولیان
و مدیران ارشد استان نیز گفتهایم که به این وضعیت گنبد باید سریع رسیدگی
شود. در حال حاضر یخزدگی در پوسته و سطح کاشیها است ولی چنانچه آب به
خشتهای زیرین نفوذ کند و یخ بزند، استخوانبندی گنبد با مشکل روبهرو
خواهد شد. ما به مشکل گنبد واقف هستیم ولی وقتی اعتباری وجود ندارد چاره
چیست؟ ما حاضریم برای همه امور مربوط به مرمت و مراقبت کارشناسان فنی خود
را به کار گیریم به شرطی که متولی امامزاده هزینه مرمت گنبد را تقبل کند.
وی در زمینه قدمت تاریخی بنای امامزاده گفت: امامزاده حسین (ع) برای شهر و
استان بسیار مهم و ارزشمند است ولی از دیدگاه تاریخی، کالبدی و میراثی
قدیمیتر از مسجد جامع شهر نیست. یعنی سازمان مرکزی میراث ملی کشور در حوزه
اولویتبندی برای تخصیص اعتبار، مسجد جامع را در اولویت اول قرار میدهد.
وی افزود: ما مجبور هستیم به دلیل نبود اعتبار ملی برای بازسازی و مرمت
گنبد از اعتبار تخصیص یافته برای بناهای تاریخی و قدیمیتر برای رسیدگی به
وضعیت گنبد حرم استفاده کنیم. علاوه بر نبود اعتبار در بخش ملی در بخش
استانی نیز اعتبار در نظر گرفته شده برای امامزاده تنها مربوط به «ساماندهی
گسترش صحن امامزاده» است و اعتباری برای ترمیم گنبد در نظر گرفته نشده
است.
ضیاءآبادی ادامه داد: اداره اوقاف بهعنوان متولی باید از درآمد نذور
امامزاده برای حفاظت این بنا استفاده کند. مسئولان استانی نیز باید با توجه
به اهمیت مذهبی این بنا برای استان از اعتبارات استانی اعتباری را برای
حفظ، مرمت و نگهداری این بنا در نظر بگیرند تا این بنای تاریخی همچنان به
حیات خود ادامه دهد.
وی درباره طرح گسترش صحن حرم امامزاده گفت: این طرح رویکرد حفاظتی دارد و
در عرصه حریم امامزاده قرار گرفته است. بر اساس این طرح که در سال 87 ارائه
شده است حال و هوای حاکم بر حرم حفظ میشود. یعنی بقعه، هشتی و در ورودی
دالان «منارک» در این طرح بهجای خود باقی میمانند و خیابانی که از قسمت
شرق به امامزاده حسین(ع) چسبیده است نیز بنبست میشود تا با ایجاد پارکینگ
در این محل جلوی رفت وآمد ماشینها در اطراف امامزاده گرفته شود.
با بقعهکاری نداریم
مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان قزوین بقعه وگنبد امامزاده را بنایی تاریخی
و متعلق به میراث فرهنگی دانست و گفت: ما نمیتوانیم به گنبد دست بزنیم
چرا که گنبد از طرف سازمان میراث یک اثر باستانی شناخته شده است و اگر قرار
باشد روی آنکاری انجام بگیرد این اداره میراث فرهنگی است که باید مسئولیت
انجام این کار را به عهده گیرد؛ اگر میراث کارش را انجام نمیدهد ما حاضر
هستیم گنبد را خراب کرده و از نو یک گنبد جدید بسازیم.
حجتالاسلام «مصطفی نوروزی» ادامه داد: برای طرح توسعه حرم 106 میلیارد
تومان در نظر گرفته شده است که 5درصد این اعتبار برای اداره میراث دیده
شده است.
وی بیان کرد: میراث بیاید با توجه به این اعتبار، خرابی ترکها را مرمت
کند. یک مالکیت اشتراکی در رابطه با بنای امامزاده حسین (ع) وجود دارد،
متولی و مالک بقعه میراث است و حجرههای اطراف و رسیدگی به وضعیت صحن حرم
در مالکیت اوقاف قرار دارد. بر همین اساس ما برای طرح توسعه حرم 325 پلاک
را خریداری کرده و فاز یک گسترش صحن امامزاده را اجرا خواهیم کرد ولی با
بقعهکاری نداریم.
توسعه حرم و آسیبدیدگی بقعه
در مقابل مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی وگردشگری استان تمام
مسئولیت مرمت، حفظ و نگهداری گنبد و بهطور کلی حرم امامزاده حسین(ع) را به
عهده سازمان میراث فرهنگی ندانست و گفت: اداره اوقاف باید از محل نذور
مردمی و درآمد خود برای حفظ و نگهداری حرم اقدام کند. مردم نذور خود را
برای حفظ بقعه در حرم میریزند و به همین دلیل کمک به بهتر شدن وضعیت حرم و
حفظ اصل بقعه از وظایف اوقاف است. چرا که اگر بقعه نباشد طرح توسعه حرم
معنایی ندارد. «محمدعلی حضرتیها» ادامه داد: درحوزه وظایف میراث در زمینه
مرمت و حفظ گنبد حرم نیز اعتبار کار بر اساس اعتبارات ملی و استانی در نظر
گرفته شده برای میراث انجام خواهد شد. سازمان مرکزی براساس رده ملی آثار
تاریخی برای آنها اعتبار در نظر میگیرد، حرم امامزاده در فهرست آثار ملی
قرار دارد ولی رده مرمتی آن ملی نیست. رده مرمتی آن استانی است و ترمیم و
مرمت آن از سوی میراث باید از راه منابع استانی انجام گیرد. متأسفانه نه در
بخش استانی و نه در بخش ملی برای سال پیش رو هیچ اعتباری برای مرمت گنبد
حرم در نظر گرفته نشده است. اگر اعتباری باشد ما آمادهایم تا با جان و دل
کار مرمت را انجام بدهیم.
حضرتی ورود غیرکارشناسی دیگر دستگاهها مانند شهرداری را به این موضوع رد
کرد و گفت: مدیریت میراث از هر دستگاهی که بخواهد در موضوع حفظ و مرمت بنا
با توجه به نبود بودجه وارد شود استقبال میکنیم ولی این به معنای ورود
غیرکارشناسی در این حوزه نیست.
وی افزود: حوزه وظایف دستگاهها تعیین شده و این موضوع تنها بر عهده
کارشناسان میراث فرهنگی است و در صورت تأمین اعتبار و حمایت هر دستگاهی باز
هم از کارشناسان میراث در مرمت بنا استفاده خواهیم کرد.
سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری
یکی از اعضای شورای اسلامی شهر قزوین با بیان اینکه وضعیت گنبد امامزاده
حسین(ع) تراژدی سوءمدیریت در استان است به همشهری گفت: این مکان یکی از
شاخصترین المانهای فرهنگی و تاریخی و مذهبی شهر است.
با توجه به سابقه خوبی که سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری در مرمت و احیای
برخی از انواع میراث تاریخی شهر مانند حمامهای قجر و بلور و همچنین سرای
سعدالسلطنه و خانه امام جمعه شهیدی داشته است، شهرداری امروز این قابلیت
را دارد که در این موضوع هم ورود کرده و از تخریب بنا جلوگیری کند.
«حسین غیاثوند» با انتقاد به حوزه مدیریت میراث فرهنگی گفت: حوزه مدیریت
میراث فرهنگی به جای ایجاد چالش در برخی از پروژههای حیاتی شهر مانند طرح
شهید انصاری شرقی میتواند در حوزهکاری خود ورود کند و به این بنا
بهعنوان یکی از باارزشترین میراث فرهنگی شهر توجه کند.
وی افزود: طرح توسعه
امامزاده حسین(ع) زمانی میتواند در احیای این بنا و
معرفی آن بهعنوان یکی از ظرفیتهای گردشگری معنوی اثرگذار باشد که اصل
ماجرا یعنی بقعه حفظ شده باشد و به روزی نرسیم مثل امروز که از ورودسنج و
طبل وآلات موسیقی به داخل صحن بترسیم.
با توجه به تأثیر اماکن مقدس مذهبی در تقویت هویت دینی مردم شهر و اهمیت
بنای امامزاده حسین(ع) بهعنوان یک اثر تاریخی و سرمایه استانی امید میرود
مسئولان شهری در سازمانهای مختلف دولتی نسبت به رسیدگی به وضعیت ترکهای
گنبد حساسیت بیشتری به خرج داده و در سریعترین زمان ممکن نسبت به مرمت آن
با حضور کارشناسان فنی و متبحر سازمان میراث فرهنگی اقدامات لازم را به عمل
برسانند.
منبع:
همشهری